Acid ursodeoxycholic & các thông tin cần biết trước khi sử dụng

Acid ursodeoxycholic là thuốc được sử dụng để điều trị sỏi mật hoặc dự phòng sỏi mật sau phẫu thuật giảm cân. Thế nhưng, việc điều trị bằng loại thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ. Để hạn chế rủi ro này, bạn cần hiểu rõ mọi thông tin về acid ursodeoxycholic được đề cập trong bài viết dưới đây trước khi sử dụng.

Thuốc Acid ursodeoxycholic có tác dụng gì?

Acid ursodeoxycholic là một acid tự nhiên có trong dịch mật. Bình thường, acid này cùng với một số thành phần khác trong dịch mật sẽ giúp hòa tan cholesterol từ gan đổ vào. Do đó, khi sử dụng, thuốc sẽ giúp giảm lượng cholesterol có trong dịch mật, đồng thời giảm sản xuất cholesterol trong gan, từ đó ngăn ngừa sự hình thành hoặc bào mòn dần sỏi cholesterol trong túi mật, đường mật

Acid ursodeoxycholic là thuốc hòa tan sỏi mật.

Ai nên dùng, không nên dùng thuốc acid ursodeoxycholic?

Dù là một trong số ít các thuốc trị sỏi mật được sử dụng hiện nay, thế nhưng trên thực tế, có rất nhiều trường hợp bị sỏi mật không được kê đơn dùng acid ursodeoxycholic. Nguyên nhân bởi lẽ loại thuốc này chỉ có hiệu quả cao với những bệnh nhân:bị sỏi mật cholesterol kích thước nhỏ hơn 2cm, sỏi chưa bị canxi hóa, chưa gây biến chứng. Còn với những người bị sỏi mật có kích thước lớn hơn, sỏi sắc tố, sỏi hỗn hợp hoặc đã có biến chứng, việc dùng thuốc hầu như không còn nhiều tác dụng.

Những người có bệnh về gan và đường ruột, phụ nữ mang thai, cho con bú cũng cần thận trọng trước khi dùng loại thuốc này. Đặc biệt, nếu rơi vào các trường hợp chống chỉ định dưới đây, bạn không nên dùng Acid ursodeoxycholic:

• Sỏi mật đã bị calci hoá
• Sỏi cản tia X-quang (vì trong thành phần sỏi có canxi)
• Viêm gan
• Tắc mật hoàn toàn
• Viêm túi mật cấp
• Viêm loét dạ dày, bệnh Crohn’s

Cách sử dụng thuốc Acid ursodeoxycholic

Trên thị trường hiện nay, có khá nhiều chế phẩm thuốc Acid ursodeoxycholic với các dạng, hàm lượng và tên gọi khác nhau. Ví dụ như ursodeoxycholic acid 300mg; ursodeoxycholic acid 500mg, acid ursodeoxycholic 250 mg, Galfit, Megistan, Unoursodiol-300mg, Ursofast, Ursopa 500, Homan 300mg, dạng viên nén, viên nang hoặc dạng lỏng như hỗn dịch. Tuy nhiên, liều dùng, cách dùng, thời gian dùng của các thuốc này sẽ giống nhau.

Liều dùng

• Trong điều trị sỏi mật: 8 - 10 mg/kg x 2-3 lần/ngày.
• Trong điều trị viêm đường mật, xơ gan mật nguyên phát: 8 - 20 mg/kg/ngày chia 2 - 4 lần.
• Dự phòng sỏi mật sau phẫu thuật giảm cân: 500 - 600 mg/ngày chia 1 - 2 lần.

Cách dùng

Bạn có thể uống acid ursodeoxycholic  2 lần vào buổi sáng và buổi tối. Nếu dùng với liều 1 lần/ngày thì thời điểm dùng thuốc tốt nhất thường là trước khi đi ngủ. Nên uống thuốc khi no, tốt nhất là ngay sau khi ăn xong để hạn chế tác dụng không mong muốn của acid ursodeoxycholic trên đường tiêu hóa. Nếu thời điểm uống thuốc cách xa bữa ăn chính, bạn nên ăn nhẹ trước hoặc sau khi uống thuốc.

Lưu ý, trong trường hợp lỡ quên một liều thuốc, bạn cần sử dụng ngay khi nhớ ra. Trừ trường hợp thời gian đã gần sát với liều thuốc tiếp theo, bạn có thể bỏ qua liều đã quên và sử dụng thuốc như bình thường, tuyệt đối không tự ý gấp đôi liều.

Thuốc ursodeoxycholic nên uống khi no, 2 lần vào buổi sáng và buổi tối.

Thời gian dùng

Phần lớn người bệnh sỏi mật sẽ phải uống acid ursodeoxycholic từ 6 tháng - 2 năm mới hòa tan được sỏi. Nhưng ít người bệnh duy trì được đúng khoảng thời gian này. Bởi lẽ khi dùng dài ngày, thuốc có thể gây tác dụng phụ trên đường tiêu hóa khiến người bệnh buộc phải ngừng thuốc. Bản thân những người đã tan được sỏi sau khi dùng thuốc cũng cần duy trì dùng thêm 3 - 4 tháng để phòng nguy cơ tái phát sỏi.

Thuốc Acid ursodeoxycholic có tác dụng phụ gì?

Người bệnh sỏi mật dùng thuốc acid ursodeoxycholic có thể gặp phải những tác dụng phụ như:

• Rối loạn tiêu hóa: Đây là tác dụng phụ mà rất nhiều người gặp phải. Thường gặp nhất là táo bón, tiêu chảy, đau bụng, khó tiêu. Các triệu chứng này có thể xuất hiện với mức độ từ nhẹ đến vừa, thậm chí, một số người bị rối loạn tiêu hóa nặng không thể tiếp tục sử dụng thuốc để điều trị bệnh.
• Chóng mặt, mất tập trung, buồn nôn, nôn... Do đó, trong các trường hợp người bệnh phải lái xe thường xuyên, hoặc làm việc ở những nơi có độ cao lớn, công trường nguy hiểm,... cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp.
• Ho viêm họng, sổ mũi
• Đau lưng
• Rụng tóc
• Tăng men gan, tăng creatinin, tăng glucose máu.

Rối loạn tiêu hóa là tác dụng phụ thường gặp khi dùng thuốc ursodeoxycholic

Các lưu ý khi sử dụng thuốc acid ursodeoxycholic

Để hạn chế tác dụng phụ của acid ursodeoxycholic, bạn cần dùng thuốc đúng liều và đúng thời điểm (sau khi ăn no). Nếu có dấu hiệu nghi ngờ tác dụng phụ, cần báo cho bác sĩ để được điều chỉnh liều. Việc uống đủ nước, bổ sung nhiều rau xanh trái cây khi dùng thuốc cũng giúp hạn chế phần nào tình trạng tiêu chảy khi dùng thuốc.

Đặc biệt, bạn cần kiểm tra tiến triển của sỏi mật và chức năng gan định kỳ trong quá trình acid ursodeoxycholic.

• Kiểm tra chức năng gan và phosphatase kiềm: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn kiểm tra chức năng gan mỗi tháng trong 3 tháng đầu và 3 tháng/lần trong những tháng tiếp theo. Nếu phát hiện thấy các enzym gan tăng cao liên tục thì bác sĩ có thể cân nhắc cho bạn tạm ngưng thuốc.
• Kiểm tra kích thước sỏi mật: Điều này sẽ giúp đánh giá hiệu quả của thuốc. Thông thường, bệnh nhân sỏi mật sẽ cần được chụp mật cản quang sau 6 tháng điều trị. Sau khi sỏi tan hoàn toàn cần làm lại xét nghiệm âm vang đồ 2 lần nữa vào tháng thứ 1 và thứ 3 rồi mới ngưng thuốc.

Ngoài ra, không nên dùng chung acid ursodeoxycholic với các thuốc estrogen, thuốc ngừa thai, các thuốc làm hạ lipid khác (Cholestyramine, Colestipol, clofibrat); thuốc kháng acid (Rolaids, Mylanta hoặc Maalox có chứa nhôm hydroxide, smectite (nhôm oxit)). Bởi những thuốc này có thể làm giảm tác dụng của acid ursodeoxycholic.

Trường hợp cần phải sử dụng thêm các thuốc điều trị bệnh khác, thời gian uống giữa các loại thuốc tối thiểu phải từ 1 - 2 giờ để đảm bảo hấp thu, tránh xảy ra tương tác thuốc.

Khi dùng acid ursodeoxycholic, bạn nên đi kiểm tra chức năng gan định kỳ.

Giá thuốc acid ursodeoxycholic và cách mua

Người bệnh có thể mua thuốc ursodeoxycholic acid tại các nhà thuốc bệnh viện hoặc nhiều nhà thuốc trên toàn quốc khi có đơn của bác sĩ. Giá thuốc sẽ khác nhau tùy thuộc vào hàm lượng, hãng sản xuất và dạng dùng. Ngoài ra, các nhà thuốc khác nhau cũng có thể bán với giá khác nhau đôi chút.

Dưới đây là bảng giá tham khảo cho một số loại thuốc ursodeoxycholic acid phổ biến trên thị trường hiện nay, bạn có thể tham khảo:

• Uruso 300mg (Hàn Quốc): Dạng viên nén; Giá tham khảo: 750.000 đồng/Hộp 30 viên.
• Macibin (Việt Nam): Dạng viên nén; Giá tham khảo: 630.000 đ/hộp/60 viên.
• Homan 300mg: Dạng viên nén; Giá tham khảo: 270.000 đồng/ Hộp 3 vỉ x 10 viên.

Nếu không được kê đơn Acid ursodeoxycholic, nên điều trị sỏi mật thế nào?

Bên cạnh các thuốc làm tan sỏi từ Tây y, có nhiều giải pháp cũng giúp tan sỏi mật, giảm đau, đầy trướng, khó tiêu hiệu quả. Nếu bạn không được điều trị bằng acid ursodeoxycholic, bạn nên áp dụng các giải pháp này.

• Ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn không giúp tan sỏi nhưng sẽ giúp giảm các triệu chứng khó chịu do sỏi gây ra. Bạn nên hạn chế bớt những đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, chất béo trong khẩu phần ăn hằng ngày, nhưng không được kiêng hoàn toàn; ăng cường ăn các chất xơ, rau củ quả có lợi cho hệ gan mật như: Táo, atiso, các loại rau có màu xanh thẫm;
• Uống đủ nước mỗi ngày để tăng thải độc, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
• Tập thể dục thường xuyên: Giải pháp này sẽ giúp tăng vận động đường mật, nhờ đó tránh sỏi tăng kích thước.
• Sử dụng thảo dược hỗ trợ bào mòn sỏi mật: So với Tây Y, Đông Y có lợi thế về độ an toàn khi dùng lâu dài và có thể tác động tận gốc vào nguyên nhân sinh sỏi. Những thảo dược như Uất kim, Chi tử, Diệp hạ châu, Nhân trần, Chỉ xác, Sài hồ, Hoàng bá, Kim tiền thảo đã được chứng minh có tác dụng tăng cường chức năng gan, tăng vận động đường mật, kháng viêm. Vì vậy, sử dụng các thảo dược này là một giải pháp hiệu quả giúp bào mòn sỏi, giảm triệu chứng và phòng biến chứng do sỏi mật gây ra.

Xem thêm: 8 thảo dược hỗ trợ điều trị sỏi mật

Trên đây là tất cả các thông tin cần biết về thuốc tan sỏi mật acid ursodeoxycholic. Hy vọng sẽ giúp bạn sử dụng thuốc không gặp tác dụng phụ và sớm bào mòn được sỏi.

Nguồn tham khảo:

https://patient.info/medicine/ursodeoxycholic-acid-destolit-ursofalk-ursogal

https://www.drugs.com/mmx/ursodeoxycholic-acid.html

https://www.drugbank.ca/drugs/DB01586

https://www.thuocbietduoc.com.vn/thuoc-goc-1036/ursodeoxycholic.aspx