LỢI và HẠI của cách chữa sỏi mật bằng quả đu đủ xanh

Cách chữa sỏi mật bằng quả đu đủ xanh được lưu truyền phổ biến trong dân gian. Vậy phương pháp này có hiệu quả thực sự đến đâu và có tác hại gì không? Cùng tìm hiểu cụ thể qua bài viết sau đây.

Cách chữa sỏi mật bằng quả đu đủ xanh rất phổ biến nhưng chưa có nghiên cứu hiệu quả và độ an toàn

Những cách chữa sỏi mật bằng quả đu đủ xanh đang được lưu truyền

Mỗi vùng miền có cách chế biến đu đủ xanh khác nhau. Tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là 3 cách luộc, hấp hoặc uống bột đu đủ xanh để trị sỏi mật. Cụ thể các cách này như sau:

Cách 1: Luộc quả đu đủ xanh

• Chọn quả đu đủ non, vỏ xanh không chuyển vàng, ấn vào thấy cứng, ruột và hạt màu trắng
• Rửa sạch, loại bỏ nhựa, cho nước vào ngập quả.
• Đun sôi rồi vặn nhỏ lửa, luộc đến khi chạm đũa thấy quả đu đủ mềm thì vớt ra (chú ý không để nát).
• Để nguội rồi cắt đôi quả đu đủ, bỏ hạt, thêm 1 thìa cà phê muối.
• Sử dụng 2 lần/ ngày, mỗi lần nửa quả, sau bữa ăn 1-2 tiếng.

Cách 2: Chưng cách thuỷ quả đu đủ xanh

• Rửa sạch, cắt đôi quả đu đủ xanh, bỏ phần nhựa, cuống, hạt và đuôi quả, giữ nguyên vỏ.
• Rắc đều muối lên phần thịt quả (muối giúp tăng cường khả năng kháng khuẩn, kháng viêm cho người bệnh sỏi mật)
• Đem chưng cách thuỷ đến khi dùng đũa kiểm tra thấy mềm thì lấy ra (chú ý không để nát).
• Để nguội rồi ăn cả phần thịt và phần vỏ.
• Sử dụng 1 lần/ ngày, sau bữa ăn 1-2 tiếng.

Cách chữa sỏi mật bằng đu đủ xanh hấp muối dễ thực hiện

Cách 3: Pha nước uống từ bột đu đủ xanh

• Quả đu đủ xanh nạo thành sợi nhỏ, sấy khô, tán bột
• Pha bột uống 2 lần/ ngày, mỗi lần 1-2 thìa bột cà phê.

(Trích từ tài liệu Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam tập I)

Ngoài quả xanh thì hoa đu đủ đực chữa sỏi mật cũng là một giải pháp được lưu truyền khá phổ biến. Một số cách sử dụng hoa đu đủ đực chữa sỏi mật đang được người bệnh truyền tai nhau là:

Cách 1: 

• Chuẩn bị 300g hoa đu đủ đực cắt khúc 2-3cm, đem sao vàng hạ thổ.
• Cho thêm 800ml nước hoặc đổ đến khi nước ngập hoa đu đủ đực.
• Sắc lửa nhỏ đến khi còn ¼ mức nước ban đầu thì dừng.
• Uống khi còn ấm 1 lần/ ngày, sau ăn sáng.

Cách 2:

• Chuẩn bị 15g hoa đu đủ đực đã phơi khô
• Thêm 4 chén nước vào sắc đến khi còn ¼ mức ban đầu thì dừng lại
• Lọc bã, uống phần nước sau khi để nguội, chú ý chỉ dùng trong ngày.

Cách 3:

• Rửa sạch và giã nhỏ 500g hoa đu đủ đực.
• Cho thêm 1 lít nước, đun sôi rồi cho sắc nhỏ lửa trong 30 phút.
• Lọc bã, sử dụng thay nước lọc hàng ngày.

Cách 4:

• Rửa sạch 300g hoa đu đủ đực tươi, để ráo nước
• Thêm khoảng 500ml nước, sắc đến khi còn khoảng ⅕ mức nước thì dừng lại
• Lọc bỏ bã, uống phần nước sau khi để nguội 2 lần/ ngày

Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu hay báo cáo cụ thể nào chính thống được công khai về hiệu quả này. Hoa đu đủ đực phần lớn được sử dụng để chữa sỏi thận chứ không phải dùng cho sỏi mật.

Cách chữa sỏi mật bằng quả đu đủ xanh có lợi - hại gì?

Theo Đông y, đu đủ xanh có tác dụng chống viêm, thanh nhiệt, mát gan và giải độc. Do tác dụng chủ yếu trên gan nên loại quả này cũng có hiệu quả với bệnh sỏi mật. Đó là ngăn sỏi gây viêm, giảm triệu chứng sốt, rét run… khi sỏi gây nhiễm khuẩn nhẹ.

Theo Tây y, quả đu đủ xanh rất giàu chất xơ, giúp làm chậm hấp thu cholesterol, nhuận tràng và hỗ trợ tiêu hoá. Nhờ đó có thể ngăn sỏi mật tăng kích thước, cải thiện tình trạng đầy hơi, khó tiêu do sỏi.

Tuy nhiên đến nay, các nhà khoa học lại chưa xác định được bất kỳ thành phần nào trong quả đu đủ xanh có tác dụng làm tan hay giảm kích thước sỏi mật. Do đó, phương pháp này chỉ có thể hỗ trợ trong giai đoạn đầu, khi bệnh chưa nghiêm trọng, không thể dùng đơn độc.

Sau đây là đánh giá chi tiết những mặt lợi - hại của phương pháp trị sỏi mật bằng đu đủ xanh từ chuyên gia mà bạn nên tham khảo:

Ưu điểm

• Giá thành rẻ.
• Nguyên liệu dễ kiếm, thậm chí sẵn có trong vườn của nhiều gia đình.
• An toàn, không có tác dụng phụ.
• Giàu chất dinh dưỡng (vitamin A, B1, B2, C, E, sắt, canxi, kẽm, kali, acid amin) giúp nâng cao sức khỏe, tăng đề kháng.
• Có thể chủ động thực hiện ngay tại nhà.

Nhược điểm

• Chưa có nghiên cứu về hiệu quả làm giảm kích thước hay làm tan sỏi mật.
• Nhiều người bệnh kiên trì áp dụng nhưng cuối cùng vẫn phải phẫu thuật.
• Không có liệu trình dự kiến, người bệnh phải dùng liên tục đến khi siêu âm thấy tan sỏi mới dừng lại.
• Nhiều công đoạn tốn thời gian, khó duy trì trong thời gian dài, đặc biệt với người bận rộn hoặc đi làm công sở.
• Dễ lãng phí vì thường quả đu đủ xanh sau khi chế biến chỉ sử dụng trong ngày, không thể bảo quản qua đêm.
• Khó kiểm soát và đảm bảo chất lượng quả đu đủ xanh.
• Không sử dụng cho phụ nữ có thai (dễ gây sảy thai) hoặc đang cho con bú, tiền sử đau dạ dày, tiêu chảy, hen suyễn.
• Sử dụng lúc đói dễ gây cồn ruột, đau dạ dày.
• Một số trường hợp bị dị ứng với nhựa mủ của quả đu đủ xanh, nhẹ thì nghẹt mũi, ngứa, phát ban, tức ngực, khó thở; nặng có thể gây sốc phản vệ, có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Vẫn phải kết hợp với chế độ ăn khoa học, nhiều rau xanh, trái cây và giảm chất béo, dầu mỡ trong các món chiên xào, sữa béo, thịt mỡ, da và nội tạng động vật, thịt bò, lòng đỏ trứng...

Nhìn chung, chưa có nghiên cứu hiệu quả là điểm hại quan trọng nhất của các phương pháp chữa sỏi mật dân gian. 

Bạn có thể đọc được một số trang tin nói rằng trị sỏi mật bằng đu đủ xanh giúp tống đẩy sỏi ra ngoài theo đường tiểu. Nhưng điều này hoàn toàn SAI vì sỏi mật phải được làm mềm và đảo thải theo dịch mật qua đường phân ra ngoài. 

Vì thế, để đảm bảo an toàn, bạn vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định trị sỏi mật bằng đu đủ xanh, tránh tình trạng tiền mất tật mang.

Chuyên gia tư vấn 8 cây thuốc nam trị sỏi mật đã có nghiên cứu

Khác với cách chữa sỏi mật bằng quả đu đủ xanh, bài thuốc từ 8 thảo dược quý sau đã có nghiên cứu hiệu quả làm tan sỏi tại bệnh viện 103: Uất kim, Chi tử, Hoàng bá, Sài hồ, Nhân trần, Diệp hạ châu, Chỉ xác, Kim tiền thảo.

Trong quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy sự kết hợp của 8 thảo dược này tạo ra tác động toàn diện trên hệ thống gan mật, bao gồm:

• Lợi mật, tăng cường chức năng gan để làm tan sỏi mật dần dần; 
• ăng vận động đường mật để nhanh chóng tống đẩy sỏi ra ngoài, cải thiện triệu chứng do sỏi gây ra; 
• Kháng khuẩn, kháng viêm để ngăn sỏi gây biến chứng, tránh người bệnh phải phẫu thuật. 

Cơ chế tác dụng của 8 thảo dược quý với bệnh sỏi mật

Đặc biệt hơn, kết quả nghiên cứu trên người bệnh đã mổ sỏi mật cũng cho thấy bài thuốc 8 thảo dược quý giúp cải thiện triệu chứng rối loạn tiêu hoá, cân bằng hoạt động hệ thống gan mật cũng như ngăn sỏi tái phát hiệu quả.

Xem thêm: 

Chữa sỏi mật bằng quả sung

Mách nhau chữa sỏi mật bằng quả dứa - Liệu có tác dụng?

Cách chữa sỏi mật bằng quả đu đủ xanh tuy được đánh giá là an toàn nhưng hiệu quả lại chưa được kiểm chứng. Vì thế, người bệnh vẫn nên áp dụng cách chữa sỏi mật đã được kiểm chứng từ 8 thảo dược quý kết hợp với chế độ ăn khoa học và tập luyện thể dục mỗi ngày.

Tài liệu tham khảo: gallstonestips.blogspot.com, burravisitorcentre.com, sách Cây thuốc và động vật làm thuốc Việt Nam tập 1.