Phòng tránh virus corona là điều vô cùng quan trọng trong thời điểm dịch bệnh đang bùng phát hiện nay. Thế nhưng các chuyên gia đã chỉ ra, có 6 sai lầm mà người dân thường mắc phải trong quá trình phòng dịch, khiến cho nỗ lực phòng chống virus corona trở nên vô nghĩa.
Chỉ đeo khẩu trang, không rửa tay hàng ngày
Nhiều người cho rằng, chỉ đeo khẩu trang là đủ để phòng tránh virus corona.
Virus corona là một loại virus có kích thước nhỏ, phải có môi trường để phát tán. Đường lây phổ biến nhất của loại virus này từ người sang người là qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, sổ mũi hoặc nói chuyện với những người lành trong phạm vi 2m xung quanh.
Việc đeo khẩu trang sẽ giúp ngăn ngừa các giọt bắn tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc mắt, mũi miệng. Tuy nhiên, ngoài bắn trực tiếp vào người lành, những giọt dịch từ người nhiễm virus có thể bắn vào các đồ dùng và vật dụng xung quanh, điển hình như mặt bàn, tay nắm cửa, thang máy, hay thậm chí là cả điện thoại, máy tính, tiền,.... Nếu tay chúng ta chạm phải rồi đưa lên mắt, mũi, miệng thì vẫn bị nhiễm virus như thường. Việc đeo khẩu trang sẽ không giúp bạn ngăn chặn virus lây nhiễm theo con đường này. Thay vào đó, bạn nên rửa tay hàng ngày.
Nhiều nghiên cứu còn cho thấy, virus corona có thể sống tới 12 tiếng trên những bề mặt kim loại hoặc nhiệt độ lạnh. Điều này càng cho thấy vai trò quan trọng của việc rửa tay trong phòng ngừa virus corona. Và việc rửa tay cần phải được thực hiện thường xuyên, đều đặn.
Rửa tay thường xuyên nhưng không đúng cách
Nhiều người chỉ chăm chăm rửa tay theo đúng khẩu hiệu: “Rửa tay bằng xà phòng hoặc cồn để diệt virus corona”, mà không hề biết rằng, nếu không rửa tay trong vòng tối thiểu 20 giây thì hiệu quả diệt khuẩn sẽ không được đảm bảo. Đa phần người dân đang mắc sai lầm là rửa tay trong thời gian quá ngắn. Khi đó, xà phòng hoặc cồn chưa có đủ thời gian để tiêu diệt hết toàn bộ virus, vi khuẩn có trên đôi tay của bạn.
Cần rửa tay bằng xà phòng hoặc nước sát khuẩn trong vòng tối thiểu 20 giây
Một sai lầm nữa trong rửa tay của nhiều người đó là rửa tay không đúng theo hướng dẫn. Chuẩn nhất là thực hiện rửa tay theo hướng dẫn 6 bước của Bộ Y tế. Phải xoa hai bàn tay thật kỹ, đủ bước, đúng quy trình và xoa đều khắp các kẽ của bàn tay. Tuy các bước có phần hơi cầu kỳ so với bình thường, nhưng chúng ta phải hiểu rằng như vậy mới đạt được hiệu quả phòng bệnh. Không được làm quá nhanh, không đối phó.
Bỏ qua việc giữ nhà cửa thông thoáng và vệ sinh các vật dụng hàng ngày
Cũng giống như tay cần được rửa sạch thường xuyên để loại bỏ virus, các vật dụng xung quanh mà chúng ta thường xuyên chạm tay vào như: chìa khóa, điện thoại, thậm chí là cả mặt bàn,... cũng phải được khử trùng hàng ngày để tránh việc không may có virus corona bám dính vào. Nếu chỉ rửa tay mà không vệ sinh những dụng cụ tay thường xuyên chạm vào thì rõ ràng hiệu quả phòng dịch không thể được đảm bảo.
Đa phần các loại virus đều chết nhanh hơn khi ở nhiệt độ cao. Thực tế chống dịch SARS (loại virus cùng chủng corona) năm 2003 tại nước ta cũng cho thấy, mở cửa cho thông thoáng, có nắng ấm áp chính là yếu tố thuận lợi khiến virus bị tiêu diệt nhanh hơn, người bệnh khỏe hơn và sớm phục hồi.
Ở những khu vực có nguy cơ cao, như bệnh viện, nơi công cộng đông người,... việc vệ sinh các vật dụng xung quanh và giữ cho không khí lưu thông được thực hiện rất thường xuyên. Nhưng khi ở nhà, thì điều quan trọng này đôi khi lại không được chú ý đến. Chưa kể đến, việc giữ nhà cửa thông thoáng cũng rất tốt cho sức đề kháng cho cơ thể - một trong những yếu tố không kém phần quan trọng trong phòng chống virus corona.
Giữ nhà cửa thông thoáng để phòng tránh virus, cho hệ miễn dịch khỏe mạnh
Không chú ý ăn uống, tập luyện để tăng sức đề kháng
Phần lớn những trường hợp tử vong do nhiễm virus corona được ghi nhận chủ yếu là những người già, người bị suy giảm miễn dịch hoặc người có bệnh nền mãn tính. Ở những bệnh nhân này, sức đề kháng - hàng rào bảo vệ của cơ thể trước sự xâm nhập và tấn công của virus - thường yếu hơn người bình thường. Khi bị nhiễm virus, họ không những không đủ sức khỏe để chống chọi với virus, mà chính bệnh lý vốn có cũng thường nặng hơn, khó điều trị hơn nhiều, dẫn đến nguy cơ tử vong cao.
Do đó, phải tăng cường sức đề kháng cho mọi người nhiều hơn trong mùa dịch, đặc biệt là những người có sức đề kháng yếu. Cải thiện chế độ ăn uống đơn giản và hiệu quả nhất là thông qua chế độ ăn uống và luyện tập thể dục hằng ngày.
Về chế độ ăn uống, cần có đủ các nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu:
- Chất đạm: Đây là thành phần chính cung cấp nguyên liệu để tạo ra các kháng thể. Đạm có thể được tìm thấy nhiều trong các thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa,... Tuy nhiên khi ăn thịt nên ăn thịt gia cầm bỏ da, thịt nạc. Bởi các loại thịt đỏ thường chứa chất béo xấu, không tốt cho tim mạch.
- Thực phẩm có nhiều vitamin, khoáng chất: Các khoáng chất như kẽm, sắt… hay vitamin A, C, E có tác dụng chống oxy hóa, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể rất tốt. Vì vậy, bổ sung thêm vitamin, khoáng chất từ các loại rau củ, hoa quả sẽ là một giải pháp tuyệt vời giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể đặc biệt là trong mùa dịch này. Một số thực phẩm rất giàu vitamin khoáng chất phải kể đến như: Bông cải xanh, súp lơ, ớt chuông đỏ, đu đủ, các loại trái cây họ cam và bưởi,...
- Chất đường bột: Nên chọn các loại ngũ cốc nguyên cám, gạo xát rối và giảm các thực phẩm có quá nhiều đường như bánh kẹo ngọt. Bởi những thực phẩm này có thể làm tăng đường huyết. Khi đường huyết tăng cao, hệ miễn dịch cũng sẽ kém hơn bình thường.
- Chất béo: Chất béo là một thành phần rất quan trọng, giúp hỗ trợ tiêu hóa các vitamin tan trong dầu cho cơ thể. Thế nhưng nhiều người bị thừa cân, mỡ máu, tim mạch thường có xu hướng giảm bớt quá mức loại chất này. Điều này có thể dẫn đến việc cơ thể không hấp thu được đủ các vitamin cần thiết cho hoạt động của hệ miễn dịch. Để vừa giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh, vừa bảo vệ tim mạch, tránh tăng mỡ máu, bạn nên chọn các loại chất béo không bão hòa có trong dầu thực vật cá, thay vì chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa trong mỡ, da, nội tạng động vật, đồ chiên rán, bơ (kể cả bơ thực vật)....
Về luyện tập, cần duy trì hàng ngày và phải phù hợp với tình hình sức khỏe của mỗi người. Có người chạy bộ 3km mỗi ngày là vừa sức nhưng có người không. Điều quan trọng là bạn cần lắng nghe cơ thể mình, từ đó điều chỉnh cường độ và thời gian tập cho phù hợp. Nếu thời tiết nắng ấm, bạn nên tập tại nơi có nhiều nắng. Bởi nhiệt độ cao sẽ ức chế khả năng sống của virus.
Tập thể dục tại nhà trong thời gian có dịch bệnh cũng là một sự lựa chọn tốt
Lạm dụng các viên uống vitamin C và tinh dầu sát khuẩn
Khi biết được tăng cường sức đề kháng là yếu tố then chốt giúp cơ thể chống chọi lại với dịch bệnh corona hiện nay, nhiều người dân đã đổ xô đi mua vitamin C các dạng viên uống và cả tinh dầu sát khuẩn. Thế nhưng, có phải cứ càng nhiều vitamin C là càng tốt? Và tính dầu thì có thực sự có khả năng sát khuẩn hay không?
Theo các chuyên gia, đúng là vitamin C có thể làm tăng sức đề kháng, nhưng không phải đến lúc gặp dịch bệnh chúng ta mới ép cơ thể mình bằng mọi giá phải hấp thu thật nhiều. Mọi thứ đều phải có lộ trình của nó cả, cái gì quá tải cũng đều không tốt. Kể cả vitamin cũng có liều chứ không thể bổ sung vô tội vạ được, sẽ rất nguy hại. Thừa vitamin C, thường là do dùng bổ sung vitamin C liều cao kéo dài có thể khiến cơ thể gặp phải tình trạng mất cân bằng, gây nên các chứng rối loạn tiêu hóa, loét dạ dày tá tràng, tăng nguy cơ hình thành sỏi thận, thậm chí gây nên hiện tượng ức chế ngược nếu dừng bổ sung đột ngột,...
Trên thực tế, cơ thể hằng ngày chỉ cần một lượng khoảng 100mg vitamin C, chúng ta chỉ cần bổ sung vitamin C qua rau củ quả trong chế độ ăn hằng ngày là đủ, nhất là khi ở Việt Nam có rất nhiều rau củ quả giàu vitamin C như cam, quýt, bưởi. Và vitamin C ở đây được khuyến cáo là bổ sung thêm, chứ không phải là điều trị. Mỗi viên vitamin C dạng viên uống, viên sủi hiện nay trên thị trường thường có hàm lượng 500mg hoặc 1000mg, người bình thường dùng thêm dài ngày sẽ gây quá thừa. Trên thực tế, những loại vitamin như thế này chỉ được dùng khi cần thiết để hỗ trợ điều trị bệnh khi được sự chỉ định của bác sĩ.
Với tinh dầu, tinh dầu có thể giúp nhà cửa thông thoáng hơn, thế nhưng lại không có khả năng diệt virus corona. Vì vậy, bạn không nên lạm dụng các chất này mà quên mất các biện pháp khác. Ngay cả với tác dụng sát khuẩn, xà phòng và các dung dịch cồn hoàn toàn có thể giúp bạn đạt được điều này.
Lo lắng thái quá về dịch bệnh virus corona
Mỗi ngày có hàng ngàn trang báo đưa tin về tình hình dịch virus corona. Điều này khiến nhiều người dân trở nên cực kỳ lo lắng. Thực tế, việc lo lắng để không chủ quan với dịch là tốt, nhưng nếu lo lắng thái quá thì có thể gây phản ứng ngược. Bởi khi lo lắng, cơ thể sẽ tiết ra nhiều hormone gây tăng đường huyết. Tăng đường huyết kéo dài lại ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, khiến hệ miễn dịch không thể tập trung chống lại sự xâm nhập của virus vi khuẩn từ bên ngoài.
Tốt nhất bạn nên giữ tinh thần lạc quan và thực hiện đúng các khuyến cáo phòng tránh virus corona của Bộ Y Tế. Tin rằng, chỉ trong thời gian ngắn nữa thôi, dịch viêm phổi Vũ Hán do virus corona gây ra sẽ được khống chế thành công.
Tham khảo tư vấn của BS Đặng Thị Xuân, phó GĐ trung tâm chống độc, bệnh viện Bạch Mai